Το "μνημόνιο" του 1439

Μια και το πιάνουμε από "ιστορία-θρησκευτικά", προτείνω να το πιάσουμε καλά, για να μη μας "φύγει":

ΠΡΩΤΗ ΣΚΗΝΗ: Eλληνικές προτάσεις

Εμείς:
…Όταν ρωτήθηκαν για το ύψος της δαπάνης, σκέφτηκαν και έφτιαξαν κατάστιχο, και είπαν ότι χρειάζονται τριακόσιοι τοξότες [μισθοφόροι] και τρεις γαλέρες για τη φύλαξη της Κωνσταντινούπολης, καθώς και πεντέξι ακόμη γαλέρες με τις οποίες θα έρθουν [στον τόπο της συνόδου] οι δικοί μας, όπως και οδοιπορικά [εκτός έδρας] για τον πατριάρχη, με τους δικούς του άρχοντες και κληρικούς, καθώς και για τους αρχιερείς και τους άλλους, όσοι πρέπει να παρευρεθούν στη σύνοδο και αθροίζονται αυτά σε 75.000 χρυσά φλουριά, χωρίς να συνυπολογίζονται τα έξοδα του βασιλιά και των δικών του αρχόντων. Αφήνουμε λοιπόν το ζήτημα της κάλυψης των δαπανών του βασιλιά στη διακριτική ευχέρεια και φιλοτιμία του πάπα.
[«…Ερωτηθέντες δε περί της ποσότητος των εξόδων εσκέψαντο και εποίησαν κατάστιχον, και είπον ότι ένι χρεία τζαγρατόρων τριακοσίων, και κατέργων τριών διά φυλακήν της πόλεως, και ετέρων κατέργων έξ ή πέντε το έλαττον, δι’ ών ελεύσονται ενθάδε οι ημέτεροι, και εξόδου δι’ ής οικονομηθήσονται ο πατριάρχης, μετά των αρχόντων και κληρικών αυτού, και οι αρχιερείς και έτεροι, όσους δεί παρείναι εν τη συνόδω, και ποσούνται ταύτα εις φλωρία χιλιάδας οε’, άνευ μέντοιγε της οικονομίας του βασιλέως και των αρχόντων αυτού. Αναρτώμεν γάρ το περί του βασιλέως εις την διάκρισιν και φιλοτιμίαν του πάπα».]

Αυτοί:
Εσείς νομίζετε ότι εδώ [στη Δύση] μας περισσεύουν τα χρυσά φλουριά. Όμως, αν και υπάρχουν πολλά, αυτά ξοδεύονται σε πολλές αναγκαίες υποχρεώσεις.
[«…Υμείς νομίζετε ως ενταύθα έχομεν τα φλωρία περισσά. Πλήν ει και ευρίσκονται πολλά, αλλά ουν εξοδιάζονται και εις πολλάς αναγκαίας δουλείας».]

Εμείς, ψάχνοντας «και καλά» για επενδυτές στα «εμιράτα»:
Θα έρθει λοιπόν ο [αρχιεπίσκοπος] Ρωσίας κύριος Φώτιος με πολλή περιουσία και με ασημένια νομίσματα περισσότερα από 100.000 και θα πάρει από εκείνον ο βασιλιάς εύκολα 20.000 ασημένια νομίσματα. Θα έρθει και ο Ορθόδοξος αρχιεπίσκοπος όλης της Γεωργίας πλούσιος κι εκείνος, και θα πάρει και από εκείνον [ο βασιλιάς] 30.000 ή τουλάχιστον 20.000. Θα έρθε και ο Σερβίας και θα πάρει και από εκείνον 20.000. Οι πατριάρχες της Ανατολής [Ιεροσολύμων, Αντιοχείας, Αλεξανδρείας], όπως ακούω, δίνουν χιλιάδες φλουριά στον [Μαμελούκο] σουλτάνο [Καΐρου] για να γίνουν πατριάρχες. Μπορεί λοιπόν να πάρει [ο βασιλιάς] από εκείνους 2.000 φλουριά από τον καθένα ή τουλάχιστον 1.000. Υπάρχουν και μερικοί δικοί μας πλούσιοι ιεράρχες και θα πάρει από καθέναν από εκείνους 1.000 φλουριά και από μερικούς 600 και από άλλους 300. Θα συγκεντρώσει ἐτσι περισσότερα από 100.000. Το να γίνει λοιπόν εδώ η σύνοδος είναι και καλό και τίμιο και μας συμφέρει πολύ.
[«…Ελεύσεται ουν ο Ρωσίας κύρος Φώτιος μετά βίου πολλού, και ασπρών επέκεινα των ρ' χιλιάδων, και λήψεται εξ εκείνου ο βασιλεύς μετ' ευκολίας ασπρούς κ’. Ελεύσεται ο καθολικός αρχιεπίσκοπος της Ιβηρίας κακείνος πλούσιος, και λήψεται εξ εκείνου λ’ χιλιάδας, ή το έλαττον κ’. Ελεύσεται ο Πεκίου και λήψεται εξ εκείνου κ’. Οι πατριάρχαι της ανατολής, και ως ακουω παρέχουσι χιλιάδας φλωρία τω Σουλτάν, και γίνονται πατριάρχαι. Δυνατός ουν εστί λαβείν εξ εκείνων ανά ,β φλωρία ήτοι έλαττον ανά ,α. Εισί και τινες των ημετέρων αρχιερέων πλούσιοι, και λήψεται εξ εκείνων ανά ,α, εκ τινών δε ανά χ', και εξ αλλων ανά τ'. Και συνάξει επέκεινα των ,ρ. Το γούν γενέσθαι ενταύθα σύνοδον εστί και καλόν και τίμιον, και κατά πολλά συμφέρον ημίν».]

Άφιξη εκπροσώπων των «επενδυτών»:
…Ήρθαν λοιπόν εκείνοι μαζί με τους προαναφερθέντες δικούς μας πρέσβεις, φέρνοντας μαζί τους 8.000 φλουριά.
[«…Ήλθον τοίνυν ούτοι ομού μετά των δηλωθέντων ημετέρων πρέσβεων φέροντες μεθ' εαυτών και φλωρία ,η».]

Fast-track προώθηση τρίτου «επενδυτικού σχεδίου»:
… Και αμέσως ο βασιλιάς άρχισε να φροντίζει για τη σύγκληση της συνόδου, και διαλέγει πρεσβευτές και γράφονται επιστολές βασιλικές και πατριαρχικές και από τον [αδελφό] Ιωάννη [της συνόδου Βασιλείας] παίρνει φλουριά και δίνει στους πρεσβευτές [μας] για οδοιπορικά…
[«…Και ευθύς ο βασιλεύς ήρξατο φροντίζειν περί συναθροίσεως της συνόδου, και πρέσβεις εκλέγεται, και γράμματα γράφονται βασιλικά τε και πατριαρχικά, και εκ του Ιωάννου φλωρία λαμβάνει, και εξόδους παρέχει τοις πρέσβεσι…»]

Σύγκρουση «επενδυτών» Ρώμης και Βασιλείας:
Έδιναν λοιπόν εκείνοι [οι παπικοί της Ρώμης] 5.000 φλουριά. Όταν το άκουσαν οι της συνόδου [Βασιλείας στην Ελβετία], έδειξαν σε μερικούς δικούς μας άρχοντες 20.000 φλουριά, τα οποία προορίζονταν για την κάλυψη των δαπανών μας, και επιπλέον ασήμι αξίας 10.000 φλουριών καθώς και εγγυητικές επιστολές που είχαν [από τη Βασιλεία] να πάρουν όσα επιπλέον χρειάζονται από την [Γενουάτικη] αποικία του Γαλατά.
[«…Εδίδουν γάρ ούτοι φλωρία πεντακισχίλια. Οι δε εκ της συνόδου τούτο ακούσαντες, έδειξαν προς τινας των αρχόντων χιλιάδας κ’, άς και παρείχον διά την οικονομίαν, και μάλαγμα επέκεινα φλωρίων χιλιάδων δέκα, και γράμματα άπερ είχον επιτροπικά λαβείν όσα χρήζουσιν εκ του Γαλατά».]

Απειλή ναυμαχίας (στην Πόλη) μεταξύ Παπικών και Συνοδικών:
Πέρασαν περίπου δεκαπέντε μέρες από την άφιξη [στην Πόλη] των γαλερών [του πάπα] και έφτασε μια είδηση, ότι έρχονται γαλέρες από τη σύνοδο [της Βασιλείας] και ότι έχουν φτάσει στη Χίο. Το είπαν λοιπόν αυτό οι δικοί μας στους εκπροσώπους του πάπα. Κι εκείνοι, αλλά και ο [δικός μας] δισύπατος, είπαν ότι αυτό είναι ψέμα. «Εμείς ξέρουμε», είπαν, «ότι δεν θα έρθουν γαλέρες από τη σύνοδο» [της Βασιλείας]. Και ύστερα από αυτή την ανακοίνωση, αφού πέρασαν τέσσερις ή πέντε μέρες, φάνηκαν να έρχονται τέσσερις γαλέρες. Μόλις λοιπόν το πληροφορήθηκε αυτό ο καπετάνιος των παπικών γαλερών, που τύχαινε να είναι ανηψιός [έλα ντε] του πάπα, με επώνυμο Κοντουλμέρ [όπως και ο πάπας], θέλησε να ναυμαχήσει εναντίον τους. Όταν τα έμαθε αυτά ο βασιλιάς, διέταξε αφενός οι γαλέρες της συνόδου [Βασιλείας] να σταθμεύσουν κοντά στον γιαλό του Υψωμαθείου, και αφετέρου έδωσε εντολή στον Κοντουλμέρ να σταματήσει τις ορμές και τις επιθυμίες που είχε στο μυαλό του εναντίον των συνοδικών, γιατί δεν θα ήταν αρμόζον γι’ αυτόν [τον Κοντουλμέρ] να ναυμαχεί και να κάνει πολέμους σε βασιλική επικράτεια.
[Ημέραι παρήλθον περίπου τάς ιε’ μετά τήν ενθάδε των κατέργων επιδημίαν, καί αγγελία τις ήλθεν ότι έρχονται κάτεργα εκ της συνόδου καί έφθασαν εις τήν Χίον. Είπον δέ τούτο οι ημέτεροι πρός τούς εκ του πάπα ελθόντας. Εκείνοι δε, αλλά δή καί ο δισύπατος, είπον ότι ψεύδος εστί τούτο. Ημείς γάρ οίδαμεν ως ουκ ελεύσονται κάτεργα εκ της συνόδου. Μετά δέ τήν τοιαύτην διαλαλίαν, τεσσάρων ή πέντε παρελθουσών ημερών, ήδη εφάνησαν ερχόμενα τά κάτεργα τέσσαρα. Ως ουν επληροφορήθη τούτο ο καπιτάνος των παπικών κατέργων, ός καί ανεψιός ών του πάπα, Κουντλουμέρης καλούμενος, εβουλήθη πόλεμον μετ' εκείνων συνάψαι. Μαθών δέ ταύτα ο βασιλεύς, τά μέν της συνόδου κάτεργα προσέταξε στήναι περί τόν του Υψωμαθείου αιγιαλόν, τω δέ Κουντλουμέρη διωρίσατο παύσασθαι τας ορμάς καί τας βουλάς, ων εβουλεύσατο ποιήσαι κατά των συνοδικών, μηδέ γάρ εξείναι αυτώ μάχεσθαι καί πολέμους συνάπτειν εις τόπον βασιλικόν.]

Τέλος Πρώτης Σκηνής. Για τους γνωστούς [και τότε] λόγους αποφάσισαν να πάνε στον «πάπα» τρέχοντας, με γαλέρες, επτακόσιοι [700] νοματαίοι, κουπί-πανί, Κωνσταντινούπολη-Βενετία, γιαλό-γιαλό, πολλές στάσεις. Διάρκεια ταξιδιού τέσσερις μήνες!

ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΚΗΝΗ: Άφιξη στη Βενετία (πηγαίνοντας «Βρυξέλλες»)

Προμνημονιακές (large) ρυθμίσεις για pocket money:
Ρώτησε λοιπόν [τον Ενετό] ο πατριάρχης πώς χειρίστηκε το θέμα με τους ανθρώπους του βασιλιά και εκείνος του είπε ότι ζήτησε από τον βασιλιά να προσδιορίσει πόσα θέλει να του δοθούν. Και ο βασιλιάς ζήτησε να του δοθούν 500 φλουριά, οπότε αυτός [ο Ενετός] του είπε «εσύ ζήτησες 500 και εγώ σου δίνω 600 φλουριά»… Είπε λοιπόν και ο πατριάρχης «επειδή αυτή η δόση είναι για λίγες μόνο μέρες, δώσε μου 300 φλουριά». Και αμέσως ο άλλος [ο Ενετός] του είπε «εσύ ζητάς 300, εγώ σου δίνω αμέσως 400».
[«Ο δε πατριάρχης ηρώτησεν αυτόν το πώς εποίησεν εις τους περί τον βασιλέα, και είπεν ότι ανέφερε τω βασιλεί, ίνα ορίση όσην έχει θέλημα δόσιν γενέσθαι. Και ο βασιλεύς ώρισε φλωρία φ’, αυτός δε ανέφερεν, ότι ώρισας φ’ εγώ δ’ ήδη δίδωμι χ’ … Ώρισεν ουν ο πατριάρχης, ότι επειδή αυτή η δόσις δι’ ολίγας ημέρας γίνεται, δός φλωρία τ’. Ο δε αύθις είπεν, ότι ώρισας τ’, εγώ δε ήδη δίδωμι υ’».]

Pocket money: Στον καθένα με τις ανάγκες του:
..Έδωσε λοιπόν και πάλι στους ανθρώπους του πατριάρχη 500 φλουριά για οδοιπορικά, από τα οποία ο ίδιος ο πατριάρχης πήρε 123 φλουριά, εκ των οποίων έδωσε 105 και αγόρασε ασημένιο επίχρυσο δισκοπότηρο… … Αργότερα [ο Ενετός] έδωσε ιδιαιτέρως στο βασιλιά 1.600 φλουριά και στον πατριάρχη ομοίως 1.600 φλουριά.
[ «…Δέδωκεν ουν πάλιν τω μέρει του πατριάρχου φλωρία φ’, χάριν σιτηρεσίου, αφ’ ων έλαβεν ο πατριάρχης φλωρία ρκγ’, ων τα ρε’ δούς επρίατο δισκοποτήριον αργυροδιάχρυσον … … Είτα έδωκεν ιδίως τω βασιλεί φλωρια ,αχ΄ και τω πατριάρχη ομοίως ,αχ΄».]

Pocket money: «Μαζί τα φάγαμε»:
Και αποφάσισαν να δώσουν στους μεν προσκεκλημένους και ονομαστικά παρευρισκομένους μαζί με τον βασιλιά και τον πατριάρχη από τέσσερα φλουριά τον μήνα στον καθένα στους δε υφισταμένους και υπηρέτες από τρία. Και έδιναν κάθε μήνα 30 φλουριά στο βασιλιά, 25 στον πατριάρχη και 20 στον αδελφό του βασιλιά.
[«…Καί έστησαν διδόναι τοις μεν κλητοίς και ονομαστί παραγεγονόσι μετά του βασιλέως και του πατριάρχου ανά δ’ φλωρίων κατά μήνα, τοις δε υπουργοίς και υποχειρίοις ανά τριών. Παρείχον δε κατά μήνα και τω βασιλεί φλωρία λ’, τω δε πατριάρχη κε’ και τω δεσπότη κ’ …»]

ΤΡΙΤΗ ΣΚΗΝΗ: Από τη Βενετία στη Φερράρα (πλοία + άλογα)

Ο πληρώνων θέτει όρους:
…Αλλά ενώ εκείνοι στη Βενετία πριν καν ζητήσουμε, μας έδιναν τα φλουριά ευχαρίστως και φιλοτίμως, τώρα στη Φερράρα αν και ζητήσαμε, αφού πέρασε ενάμισης μήνας από τα χρήματα που πήραμε στη Βενετία, δεν θέλησαν καθόλου να μας δώσουν κάτι, πριν πειστούν και ακολουθήσουν οι δικοί μας, αυτά που πίστευαν εκείνοι για τον τρόπο που θα καθήσουν οι συμμετέχοντες και θα γίνει η κήρυξη της έναρξης της συνόδου. Και όταν συμφώνησαν [οι δικοί μας] με αυτά που εκείνοι θέλησαν και ζήτησαν, τότε έδωσαν και αυτοί [οι παπικοί] στους ανθρώπους της δικής μας εκκλησίας στις 2 Απριλίου 691 φλουριά έναντι μηνιαίων οδοιπορικών.
[«…Αλλ' οι εν τη Βενετία προ του αιτηθήναι παρέχοντες τα φλωρία ευφόρως και φιλοτίμως, νυν εν τη Φεραρία αιτούμενοι ενός μηνός και ήμισυ παρωχηκότος μετά την εν Βενετία δόσιν, ουδ' όλως ηθέλησαν δούναι τι προ του πεισθήναι και ακολουθήσαι τους ημετέρους, εις τα δόξαντα εκείνοις περί των καθεδρών και της ανακηρύξεως. Ότε δε συνέθεντο οίς εκείνοι ηθέλησαν και εζήτησαν, τότε δεδώκασι και αυτοί τοις εν τη ημετέρα εκκλησία κατά την β’ του Ἀπριλλίου υπέρ μηνιαίου σιτηρεσίου φλωρία χϟα’».]

Δεύτερη δόση «συνδρομής» (τότε το λέγανε «σιτηρέσιον»):
Στη διάρκεια λοιπόν αυτών των ομιλιών [στη Σύνοδο] ζητούσαμε τα οδοιπορικά και δεν μας τα έδιναν. Κι αφού τα ζητήσαμε πολλές φορές, γιατί τα είχαν οι άνθρωποί μας ανάγκη, δεν μας δινόταν τίποτε, μέχρι να αρχίσουν οι συζητήσεις για τις δογματικές διαφορές. Όταν λοιπόν ξεκίνησαν αυτές οι συζητήσεις, τότε δόθηκε και το δεύτερο μηνιάτικο των οδοιπορικών στις 12 Μαϊου, 689 φλουριά.
[«Μεταξύ δε των τοιούτων λόγων απητείτο το σιτηρέσιον και ουκ εδίδοτο. Πολλής γάρ απαιτήσεως γεγονυίας διά την των ανθρώπων ανάγκην, ουκ εδόθη τι, μέχρις αν συνήλθωμεν εις την παρούσαν των λόγων κατάστασιν. Ότε δή εις ταύτα περιέστημεν, εδόθη και το δεύτερον μηνιαίον σιτηρέσιον τη ιβ’ του Μαΐου φλωρία χπθ’».]

Τρίτη δόση «συνδρομής» (με τις γνωστές δυσκολίες):
…Αλλά επειδή τους δικούς μας τους πίεζε η φτώχεια, αφού τα οδοιπορικά είχαν παρακρατηθεί, αν και είχαν περάσει περισσότεροι από τέσσερις μήνες, κατά τη διάρκεια των οποίων δεν είχαν δώσει τίποτε, κι ενώ βρίσκονταν όλοι σε στερήσεις και δυσκολία αφού τα είχαν ήδη ζητήσει πολλές φορές και τους είχαν μάλιστα διώξει μετά την πέμπτη διάλεξη, όταν ξεπεράσαμε τις διαφωνίες στο θέμα που συζητούσαμε τότε [καθαρτήριον πυρ, purgatorium], μας έδωσαν για τους δύο περασμένους μήνες δηλαδή για τα τέταρτα και τα πέμπτα μηνιαία οδοιπορικά, στις 21 Οκτωβρίου 1.218 φλουριά.
[«…Αλλ' επειδή οι ημέτεροι επιέζοντο υπό της ενδείας, το γάρ σιτηρέσιον εκρατήθη επέκεινα των τεσσάρων μηνών παρωχηκότων, καθ’ ούς ου δεδώκασι το τυχόν, και στερουμένων πάντων και δυσχεραινόντων τω πολλάκις μεν ζητήσαι, αποπεμφθήναι δε μόλις μετά την ε’ διάλεξιν, ότε εν τη παρούση καταστάσει των λόγων γεγόναμεν, δεδώκασιν ημίν υπέρ δύο μηνών παρελθόντων ήγουν του τετάρτου και του πέμπτου μηνιαίου σιτηρεσίου, κατά την κα’ του Οκτωβρίου φλωρία ,ασιη’».]

Τέταρτη δόση «συνδρομής» (έ καλά, αφού πάντες συνέθεντο…):
… Τότε ακριβώς, όταν πληροφορήθηκε ο πάπας, ότι συμφώνησαν όλοι να τον ακολουθήσουν στη Φλωρεντία, έδωσε τα οδοιπορικά. Γιατί μέχρι τότε, αν και φώναζαν όλοι, και τα ζητούσαν πιεζόμενοι από τη φτώχεια, σαν ασήμαντες φωνές, σαν άδειοι ήχοι ακούγονταν από τους Λατίνους οι παρακλήσεις των φτωχών. Αν λοιπόν και μας οφείλονταν οδοιπορικά πέντε μηνών και είχαν πει ότι θα τα έδιναν ανελλιπώς, έδωσαν όμως στις 12 Ιανουαρίου 2.412 φλουριά για τέσσερις μήνες και απαιτούσαν να μπούμε στο δρόμο για τη Φλωρεντία.
[«…Τότε ακριβώς πληροφορηθείς ο πάπας, ότι ακολουθήσαι αυτώ πάντες εις την Φλωρεντίαν συνέθεντο, δέδωκε το σιτηρέσιον. Προ τούτου γάρ, βοώντων πάντων και απαιτούντων τη ενδεία πιεζομένων, ως άσημοι φωναί, ψόφοι κενοί παρά Λατίνοις ελογίζοντο αι των ενδεών δεήσεις. Ει ουν και ωφείλετο ημίν σιτηρέσιον μηνών ε’ και έλεγον δούναι ανελλιπώς, αλλά ουν έδωκαν ημίν τη ιβ’ του Ιανουαρίου φλωρια ,βυιβ’ υπερ μηνών δ’ και απήτουν της εις Φλωρεντίαν άψασθαι».]

ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΚΗΝΗ: Από τη Φερράρα στη Φλωρεντία (με άλογα)

Εμείς (με «εξτρά» ανάγκες στο σπίτι, τρέχοντας στις «Βρυξέλλες»):
…Λέω λοιπόν [στον πάπα] ότι για τις δαπανές των [μισθοφόρων] τοξοτών και των [παπικών] γαλερών που φρουρούν την Κωνσταντινούπολη χρωστάς 11.000 φλουριά. Γιατί τόσα λένε οι εκεί ότι τους οφείλονται. Ας δοθούν λοιπόν τώρα αυτά τα φλουριά και ας εξοικονομηθούν με αυτά δύο γαλέρες κι ας αναχωρήσουν για την πόλη.
[«…Λέγω δε ότι εις τάς εξόδους των τζαγρατόρων και των κατέργων των φυλασσόντων την Κωνσταντινούπολιν οφείλεις χιλιάδας φλωρίων ια’. Τοσαύτα γάρ λείπονται τοις εκείσε. Δοθήτωσαν ουν τα φλωρία ταύτα νυν και οικονομηθήτωσαν δι’ αυτών δύο κάτεργα και απελθέτωσαν εις την πόλιν».]

Καθυστερούσα πέμπτη δόση (άρχισε πάλι τα νάζια ο «Τρισέ»…): Απαντήσαμε εμείς, ότι αφότου ο Χριστόφορος όρισε τη μέρα κατά την οποία είπε ότι πρέπει να πάμε εμείς σε αυτόν για να πάρουμε τα φλουριά, έχουμε ήδη πάει επτά φορές και όλο μας λέει «ελάτε αύριο».
[«…Απεκρίθημεν ημείς, ότι αφ' ού έταξεν ο Χριστοφόρος την ημέραν καθ' ήν είπε παραγενέσθαι ημάς προς αυτόν ίνα λάβωμεν τα φλωρία, επτάκις προσήλθομεν αυτώ και αιεί εις τ’ αὔριο αναβάλλεται».]

Πέμπτη δόση «συνδρομής» (δοθήτω και τούτο το ψυχικόν…):
…Επιτέλους, δόθηκαν και τα οδοιπορικά, αφού είπε ο παπικός ταμίας [Camera Apostolica] όπως ακούσαμε από τον πατριάρχη, «ας δοθεί κι αυτό το ψυχικό του πάπα», σαν να ριχνόταν στο πέλαγος. Μας δόθηκαν λοιπόν στις 22 Μαϊου 1.208 φλουριά, ως δόση δύο μηνών, ενώ ο παπικός εκπρόσωπος είπε γι’ αυτό να μη δοθεί τίποτε στον επίσκοπο Εφέσου [που διαφωνούσε], γιατί σαν τον Ιούδα τρώει το ψωμί του πάπα και του φέρνει αντιρρήσεις και τον μισεί.
[«…Μόλις δέ ποτε εδόθη και το σιτηρέσιον, ειπόντος του Καμαρερίου, ως ηκούσαμεν παρά του πατριάρχου, ότι δοθήτω και τούτο το ψυχικόν του πάπα, ώσπερ αν ει ερρίπτετο εις το πέλαγος. Εδόθη ουν ημίν κατά την κβ’ του Μαΐου υπέρ δύο μηνών φλωρία ,αση’, ειρηκότος επί τούτοις του Χριστοφόρου μή δοθήναι τι τω Εφέσου, ως εσθίοντι κατά τον Ιούδαν τον άρτον του πάπα και εναντιουμένω και εχθραίνοντι αυτώ».]

Παρενέργειες τoυ «μνημονίου»: Ένας τρελλάθηκε:
…Έπειτα, όσα φλουριά είχε τα έδωσε να τα φυλάξουν κρυφά, ενώ τα ρούχα του και όλα τα απαραίτητα τα μοίρασε στους φτωχούς και εξαφανίστηκε, κυκλοφορώντας με ένα μοναδικό χιτώνα μέχρι πρόσφατα σαν τρελλός και περιπλανώμενος…
[«…Είτα τα μεν φλωρία, όσα είχε, δέδωκε κρυφίως εις παρακαταθήκην, τα δε ενδύματα αυτού και τα χρειώδη τοις ενδεέσι διένειμεν, εαυτός δε εποίησεν έξηχον και μονοχίτων περιήρχετο μέχρι τινός ως παράφρων και πλανώμενος…».]

[Σημείωση: Όχι, δεν ήταν δικός μας! Ήταν Γεωργιανός (Ίβηρας)…]

ΠΕΜΠΤΗ ΣΚΗΝΗ: Ολοκλήρωση διαπραγματεύσεων

Τυπικός δικός μας ενδιάμεσος:
…Είπε λοιπόν, ότι αν θέλει ο πάπας ας μου δώσει φλουριά, για να τα δώσω εγώ σε πρόσωπα και να τους προδιαθέσω να συμφωνήσουν… Το έμαθε αυτό ο πάπας και διέταξε και του έδωσαν φλουριά, δεν ξέρω πόσα, όπως είπαν κάποιοι διακόσια, και έδωσε σε μερικούς από τους χαμηλόβαθμους αρχιερείς. Έδωσε και στον μεγάλο σκευοφύλακα εννιά φλουριά…
[«…Είπεν ότι ει θέλει ο πάπας δόκοι μοι φλωρία, ίνα δώσω εγώ εις πρόσωπα … και κατασκευάσω αυτά ευκόλως έχειν … Έμαθεν ουν τούτο ο πάπας και ώρισε και δεδώκασιν αυτώ φλωρία, ουκ οίδα πόσα, ως δε τινες είπον διακόσια, και έδωκε προς τινας των υποδεεστέρων αρχιερέων. Έδωκε δε και τω μεγάλω σκευοφύλακι φλωρία εννέα…».]

Τυπικός δικός μας μοναχοφάης των διαπραγματεύσεων:
…Επίσης έδιναν φλουριά και οι [παπικοί] Χριστόφορος και Αμβρόσιος ως φιλοδώρημα από τον πάπα. Το έμαθε αυτό και ο μεγάλος σκευοφύλακας και πήγε στον Χριστόφορο και ζήτησε και πήρε από αυτόν δώδεκα φλουριά. Ύστερα πήγε και πίεζε τον Αμβρόσιο ότι δεν είχε πάρει τίποτε από τα φιλοδωρήματα του πάπα και πήρε και από εκείνον άλλα δώδεκα φλουριά…
[«…Ωσαύτως έδωκε και ο Χριστόφορος και ο Ἀμβρόσιος … φλωρία ως ευεργεσίαν του πάπα. Μαθών δε τούτο και ο μέγας σκευοφύλαξ προσήλθεν τω Χριστοφόρω και ζητήσας έλαβεν εξ αυτού φλωρία ιβ’. Είτα προσήλθε και επετέθη τω Ἀμβροσίω ως μηδόλως λαβών τι από τάς ευεργεσίας του πάπα και έλαβε και εξ αυτού έτερα ιβ’…»]

[Σημείωση: Τυχαία τον είχαν ορίσει μεγάλο σκευοφύλακα;]

Τυπικός δικός μας φτωχομπινές των διαπραγματεύσεων:
…Αυτά λοιπόν κρυφά δίνονταν [και τότε] και εκ των υστέρων μαθεύτηκε [και τότε], αλλά ο επισκοπος Νικομηδείας έστειλε μήνυμα στον πάπα, ότι δεν έχει φαινόλιον για να φορέσει στην επίσημη τελετή της ένωσης και ζήτησε να του δώσουν κατιτίς, ειδεμή δεν θα ντυθεί [για την επίσημη τελετή]. Και πήρε δεκαοκτώ φλουριά για το φαινόλιον.
[«…Ταύτα ουν λαθραίως εδίδοντο, και ύστερον εκηρύχθησαν, αλλα και ο Νικομηδείας διά τινων εδήλωσε τω πάπα, ότι ουκ έχει φαινόλιον ίνα φορέση εν τη ενώσει και εζήτησεν ίνα ευεργετηθή, ει δε μή ουδέ φορέσει. Και έλαβε φλωρία οκτωκαίδεκα διά το φαινόλιον».]

Απόνερα διαπραγματεύσεων (κάποιους μας πήρανε χαμπάρι…):
Αυτού του είδους λοιπόν τα φλουριά, που δίνονταν κρυφά σε κάποιους δικούς μας άσχετους με την απόφαση και αναιδείς, όπου ορισμένα φλουριά δόθηκαν πριν από την ένωση τα δε περισσότερα μετά την ένωση [των εκκλησιών], έδωσαν αφορμές σε εκείνους που ήθελαν να περιγελούν και να λένε, ότι κάποιοι έπαιρναν φλουριά και υπέγραφαν.
[«Τά τοιαύτα ούν, λάθρα προς τινας αδιαφόρους και αναιδείς διδόμενα, τινά μεν προ της ενώσεως, τα δε πλείω μετά την ένωσιν, έδωκαν αφορμάς τοις βουλομένοις σκώπτειν και λέγειν, ότι ελάμβανον φλωρία και υπέγραφον».]

Διάψευση κυβερνητικού εκπροσώπου για τη σκανδαλολογία:
…Επειδή όμως οι υπογραφές [για την ένωση]… έπεσαν στο παλάτι [στη Φλωρεντία]… κανένας από όλους δεν είδε εκεί να δίνονται φλουριά στους υπογράφοντες ούτε άκουσε κανένας να ζητούνται φλουριά ή να δίνονται υποσχέσεις για φλουριά…
[«…Αι γάρ υπογραφαί … εν τω παλατίω εγένοντο … ουδείς δε των απάντων είδεν εκείσε φλωρία διδόμενα τοις υπογράφουσιν ή ήκουσεν απαιτούμενα ή υποσχόμενα…»]

Ατράνταχτη επιχειρηματολογία κυβερνητικού εκπροσώπου:
..Τα γνωρίζει αυτά [ο Θεός] που παρακολουθεί καρδιές και νεφρούς, ο οποίος θα αποδώσει τη δικαιοσύνη που αξίζει σε εκείνους που συκοφαντούν τους υπογράψαντες, ότι υπέγραψαν ζητώντας και παίρνοντας φλουριά.
[«…Οίδε ταύτα ο ετάζων καρδίας και νεφρούς, ός και την αξίαν αποδώσει δίκην τοις διαβάλλουσι τους υπογράψαντας, ως επί απαιτήσει και δόσει φλωρίων υπέγραψαν».]

ΕΚΤΗ ΣΚΗΝΗ: Λίγο πριν μπουν στις γαλέρες της επιστροφής

Θάνατος πατριάρχη. Δεν υπάρχουν χρήματα ούτε για μνημόσυνο:
… Ύστερα πίεζε τον βασιλιά ο μεγάλος πρωτοσύγκελλος για να κάνει μνημόσυνο του πατριάρχη. Από τα 500 λοιπόν φλουριά που βρέθηκαν στο πατριαρχικό κελλί ένα μέρος ξοδεύτηκε στην κηδεία και στα εννιάμερα και στην κατασκευή του τάφου του πατριάρχη, ενώ με τα υπόλοιπα αγοράστηκαν σκυλιά [!] και σκυλοτροφές [!] και είχαν απομείνει μόνο τα ενδύματα του πατριάρχη. Διέταξε λοιπόν [ο βασιλιάς] και πουλήθηκαν και αυτά και από τα χρήματα που εισέπραξαν έδωσαν φλουριά στον μεγάλο πρωτοσύγκελλο και έκανε μνημόσυνο...
[«…Μετά ταύτα επετέθη τω βασιλεί ο μέγας πρωτοσύγκελλος, ίνα ποιήση μνημόσυνον τω πατριάρχη. Των μεν ουν πεντακοσίων φλωρίων των ευρεθέντων εν τω πατριαρχικώ κελλίω, των μεν καταναλωθέντων εις τε κηδείαν και εις το πρώτον μνημόσυνον και εις τον τάφον εκείνου, των δε εναπολειφθέντων εις τε αγοράς κυνών και εις τας διατροφάς αυτών, μόνον δε των ενδυμάτων του πατριάρχου ισταμένων, ώρισε και επωλήθησαν και αυτά και εξ αυτών έδωκαν φλωρία τω μεγάλω πρωτοσυγκέλλω και εποίησε μνημόσυνον»…]

ΑΥΛΑΙΑ

Ήταν αποσπάσματα [σε δική μου μετάφραση] από τα απομνημονεύματα του μεγάλου εκκλησιάρχη Σιλβέστρου Συρόπουλου για τη Σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας, στην οποία ο ίδιος συμμετείχε το 1438-1439, δηλαδή 14 μόλις χρόνια πριν από το 1453 και 235 χρόνια μετά το 1204. Το χειρόγραφο του Συρόπουλου εκδόθηκε σε βιβλίο στη Χάγη το 1660 (πρωτότυπο και λατινική μετάφραση). Το βιβλίο, που υπάρχει στο διαδίκτυο, ουδέποτε εκδόθηκε στα νεοελληνικά.